اهداف دین توسط فقه اجتماعی محقق می شود
آیت الله اراکی با تصریح بر این که اهداف دین تنها با فقه فردی محقق نمی شود تاکید کرد: فقه اجتماعی است که می تواند اهداف دین را محقق کند.
به گزارش روابط عمومی دفتر آیت الله اراکی، ایشان که امروز در جمع تعدادی از طلاب و پژوهشگران حوزوی و دانشگاهی سخن می گفت؛ فقه را علم به احکام مکلفین تعریف کرد و افزود: تردیدی در ضرورت پرداختن به فقه نظام که از آن به فقه کلان یا فقه اجتماعی تعبیر می کنیم وجود ندارد که البته اینگونه مباحث در «علم الاجتماع الاسلامی» مورد توجه است.
وی اضافه کرد: انسان یا مُکلّف، موضوع تکلیف شرعی است که البته برخی تکالیف شرعی، فردی و برخی دیگر جمعی و یا اجتماعی است.
ایشان خاطر نشان کرد: برخی افعال، تکوینا فعل جمعی و اجتماعی است؛ اما برخی افعال بر اساس تشریع شارع، فعل جمعی است که نماز جمعه از آن جمله است.
آیت الله اراکی اقامه حکومت را تکوینا فعل جمعی و اجتماعی خواند و گفت: البته می توان درباره شیوه حکومت و نحوه اجتماع مردم ساعت ها بحث و تبادل نظر داشت.
وی در ادامه به وظیفه رسول الله توجه داد و بیان کرد: وظیفه رسول آن است که به سراغ مردم برود و آنان را به خدا دعوت کند؛ اما روایات درباره امام به عنوان وصی الرسول مطرح می کنند که مردم باید به سراغ امام بروند.
ایشان اضافه کرد: وظیفه رسول به عنوان یک شخصیت دارای رسالت، اقامه امت و ایجاد امت بر مبنای دو پیمان اطاعت و نصرت است.
آیت الله اراکی با بازخوانی آیه مبارکه «اطیعوا الله و اطیعوا الرسول و اولی الامر منکم» تصریح کرد: عدم تکرار واژه اطیعوا برای اولی الامر به آن معناست که همان نوع اطاعتی که باید از رسول بشود؛ باید از اولی الامر هم بشود.
وی بیان شهادتین توسط فرد مسلمان را به معنای عضویت در امت رسول دانست و افزود: در ادامه، وظیفه شناخت امام (ع) و تبعیت از او و نصرت وی به عهده مسلمانان می آید.
وی با اشاره به آیه مبارکه «لقد ارسلنا رسلنا بالبینات و انزلنا معهم الکتاب و المیزان لیقوم الناس بالقسط …» گفت: اقامه عدل اجتماعی، یک تکلیف جمعی است و تنها با حضور امام (ع) حاصل نمی شود؛ بلکه نیاز به حضور مردم در صحنه هم هست.
آیت الله اراکی با یادآوری آیه مبارکه «ان ارسل معی بنی اسرائیل» اظهار کرد: حضرت موسی (ع) بیش از آن که خود فرعون را به حق دعوت کند؛ از او می خواست تا بنی اسرائیل را آزاد کند تا بتواند امت تشکیل دهد که البته در نهایت هم این امت تشکیل شد و توانستند بر فرعون پیروز شوند.
ایشان با تصریح بر این که فقه نظام جایگزین فقه فردی نمی شود گفت: هر فرد دارای دو نوع تکلیف یکی به عنوان فرد و دیگری به عنوان یکی از اعضای جامعه است.
وی افزود: بر این اساس باید گفت فقه اجتماعی است که اهداف دین را محقق می کند و بنابراین تنها با فقه فردی اهداف دین محقق نمی شود.
ایشان آیاتی مانند «و اعدوا لهم ما استطعتم من قوه» و یا «و اقیموا الوزن بالقسط» را آیات بیان کننده تکالیف اجتماعی عنوان کرد و گفت: احکام اجتماعی باید نظام مند باشند تا بتوان نظم اجتماعی را بر اساس آن بنا نهاد.
وی در جمع بندی سخنان خود خاطر نشان کرد: نظام به معنای توجه به احکامی است که نظم اجتماعی را برقرار می کند و بر این اساس، فقه نظام هم توجه به همین احکام دارد.
پایان پیام/
